PE của Mỹ sẽ tiếp tục chảy vào châu Âu trong bối cảnh thỏa thuận thuế mới; các nhà xuất khẩu EU chuẩn bị đối mặt với cú sốc
Nguồn: ChemOrbis
Thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ đã mang lại một mức độ rõ ràng nhất định cho thị trường PE, cho thấy rằng các loại PE có xuất xứ từ Mỹ sẽ tiếp tục chịu mức thuế cơ bản 6,5%, và không bị áp thêm thuế mới vào thời điểm hiện tại, trong khuôn khổ thỏa thuận khung được ký kết vào ngày 27 tháng 7. Kết quả này đem lại sự nhẹ nhõm cho các nhà chuyển đổi châu Âu vốn phụ thuộc lớn vào các lô hàng PE Mỹ có giá cạnh tranh, bất chấp lo ngại ngày càng gia tăng rằng xuất khẩu hóa chất của chính EU sẽ bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế mới từ Mỹ.
Thỏa thuận sơ bộ, được Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen công bố, bao gồm một mức thuế thống nhất 15% đối với hầu hết hàng hóa EU xuất sang Mỹ, trong khi hàng hóa Mỹ được miễn áp dụng các biện pháp trả đũa. Mặc dù thỏa thuận này chưa được chuyển thành văn bản pháp lý chính thức và một tuyên bố chung chi tiết vẫn đang chờ công bố, nội dung sơ bộ cho thấy sự thay đổi so với dự thảo kế hoạch thuế quan của EU ngày 24 tháng 7, trong đó đề xuất mức thuế 25% đối với tất cả các loại PE chính của Mỹ — bao gồm LLDPE, LDPE và HDPE — nếu không đạt được thỏa thuận nào. Thỏa hiệp tạm thời này, đạt được chỉ vài ngày trước hạn chót, dường như đã loại bỏ nguy cơ áp thêm thuế và đảm bảo dòng chảy PE có xuất xứ từ Mỹ sang châu Âu sẽ tiếp tục diễn ra suôn sẻ trong thời gian tới.
Những người tham gia thị trường hiện dự đoán các lô hàng xuyên Đại Tây Dương sẽ tiếp tục trôi chảy, đặc biệt khi mức thuế cơ bản 6,5% vẫn tạo điều kiện cho các hàng hóa có xuất xứ từ Mỹ duy trì sức cạnh tranh về giá. Đây là diễn biến có ý nghĩa quan trọng, vì châu Âu đã nhập khẩu gần 2 triệu tấn PE từ Mỹ trong năm ngoái, riêng mLLDPE đã chiếm hơn 60% thị phần nhập khẩu.
Một nhà kinh doanh từ Hà Lan cho biết: “Trong quý II, người mua do dự vì lo ngại về thuế quan. Giờ đây, khi đã rõ ràng hơn, hàng hóa Mỹ nhiều khả năng sẽ tiếp tục tìm đường vào châu Âu.”
PE xuất xứ từ Mỹ vẫn đóng vai trò quan trọng đối với chuỗi cung ứng châu Âu
Số liệu nhập khẩu cho thấy vai trò quan trọng của PE có xuất xứ từ Mỹ trong việc đáp ứng nhu cầu tại châu Âu. Bất chấp sự mơ hồ về thuế quan và các trở ngại logistics, người mua châu Âu vẫn tiếp tục nhập hàng từ Mỹ trong giai đoạn “đình chiến” tạm thời. Trong 5 tháng đầu năm nay, thị phần của Mỹ tại thị trường châu Âu đã tăng so với cùng kỳ năm ngoái, vượt mốc 40%.
Sự phụ thuộc của EU vào PE Mỹ được dự báo sẽ tiếp tục tăng, khi các nhà sản xuất lớn trong khu vực và toàn cầu tiến hành đóng cửa nhà máy. Một loạt các đợt ngừng hoạt động — bao gồm các nhà máy cracker ethylene và nhà máy polymer hạ nguồn — từ các tập đoàn như ExxonMobil, Dow và BASF đã và đang thu hẹp công suất sản xuất nội địa của châu Âu. Áp lực từ chi phí sản xuất không cạnh tranh, gánh nặng quy định và nhu cầu yếu kéo dài đang thúc đẩy EU chuyển dần sang mô hình phụ thuộc vào nhập khẩu. Khi các tài sản cũ dần bị loại bỏ và nguồn cung nội địa siết chặt, PE có xuất xứ từ Mỹ, cùng với khối lượng từ Trung Đông và châu Á, sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc lấp đầy khoảng trống cơ cấu nguồn cung.
Tác động ngắn hạn bị hạn chế trong bối cảnh mùa hè trầm lắng
Mặc dù thỏa thuận khung mang lại tín hiệu tích cực, không có sự phục hồi ngay lập tức hoặc hoạt động tích trữ mạnh, vì nhu cầu tại châu Âu có thể vẫn ảm đạm trong tháng 8 do các nhà máy nghỉ hè và hoạt động thị trường chậm lại theo mùa.
Tuy nhiên, những người tham gia thị trường tin rằng với việc rủi ro thuế quan tạm thời được loại bỏ đối với PE có xuất xứ từ Mỹ, người mua châu Âu có thể sẽ dần tái khởi động đơn hàng trong những tháng tới — đặc biệt nếu tình trạng sản xuất nội địa yếu và vấn đề logistics tiếp tục kéo dài. Trước đó, một số nhà nhập khẩu đã trì hoãn hoặc hủy đơn hàng trong bối cảnh không chắc chắn về kết quả đàm phán thuế.
Triển vọng vẫn còn u ám bởi những rủi ro chính
Thỏa thuận này cuối cùng đã trấn an những người tham gia thị trường hạ nguồn châu Âu, rằng họ sẽ không cần phải vội vàng tìm nguồn cung thay thế hoặc đối mặt với tình trạng lạm phát chi phí đột ngột do gián đoạn thương mại PE. Tuy nhiên, khi các nhà sản xuất châu Âu đang phải chịu biên lợi nhuận eo hẹp hơn và cạnh tranh gay gắt hơn trong bối cảnh ngày càng nhiều thách thức, sự thiếu cân bằng về thuế quan lại tiếp tục làm dấy lên cuộc tranh luận trong ngành hóa chất EU về sự cần thiết của các biện pháp chiến lược, cải cách chính sách năng lượng và các quan hệ thương mại cân bằng hơn.
Hiệp hội Công nghiệp Hóa chất Đức (VCI) bày tỏ sự nhẹ nhõm thận trọng trước việc hạ nhiệt căng thẳng, nhưng cảnh báo rằng mức thuế mới được thỏa thuận vẫn còn quá cao một cách vô lý. Giám đốc điều hành Wolfgang Große Entrup cho rằng: “Đây chẳng khác nào việc chấp nhận một cơn bão chỉ vì trước đó chúng ta đang lo sợ một cơn cuồng phong,” nhấn mạnh rằng dù đã tránh được một cuộc leo thang toàn diện, cái giá phải trả với các nhà xuất khẩu vẫn hết sức nặng nề. Ông kêu gọi chính phủ Đức cần thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn để giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
Các nhà xuất khẩu EU gánh chịu hậu quả nặng nề
Thỏa thuận thương mại Mỹ – EU hiện tại, dựa trên mức thuế cơ bản 15% đối với phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ EU, không hẳn là một chiến thắng cho thương mại tự do, mà đúng hơn là một nhượng bộ thực dụng của EU trước làn sóng bảo hộ thương mại gia tăng. Dù đã tránh được một cuộc chiến thương mại mang tính hủy diệt và mang lại sự rõ ràng cần thiết cho thị trường PE, thỏa thuận này lại tăng gánh nặng tài chính cho các nhà xuất khẩu hóa chất châu Âu, từ đó làm suy giảm khả năng cạnh tranh toàn cầu của họ.
Sự mất cân đối này phản ánh tình thế khó xử của EU: bảo vệ nguồn cung đáng tin cậy cho người dùng hạ nguồn trong khi nhượng lại quyền định giá và tiếp cận thị trường tại các điểm đến xuất khẩu chính. Cuối cùng, EU đã chọn phương án ít thiệt hại nhất nhằm duy trì hoạt động công nghiệp và tránh sự gián đoạn lớn hơn trong thương mại xuyên Đại Tây Dương — nhưng điều đó vẫn gây tổn thất không nhỏ cho các nhà sản xuất nội địa.
Nhu cầu của EU có thể giảm sút trong bối cảnh Mỹ áp thuế mới đối với hàng hóa thành phẩm
Mặc dù việc miễn thuế bổ sung của EU đối với PE có xuất xứ từ Mỹ là một sự hỗ trợ đáng mừng cho các nhà nhập khẩu châu Âu, nhưng triển vọng nhu cầu dài hạn vẫn còn nhiều u ám. Những khó khăn kinh tế vĩ mô vẫn còn, và mô hình tiêu dùng tiếp tục trì trệ, khiến những người tham gia thị trường cảnh báo rằng nhu cầu phái sinh chậm chạp có thể làm giảm nhu cầu nhập khẩu mới của khu vực. Một bất ổn chính nằm ở việc liệu các nhà chuyển đổi châu Âu có thể duy trì khối lượng xuất khẩu hàng hóa nhựa thành phẩm sang Mỹ hay không, khi mức thuế 15% mới được Mỹ áp dụng đối với hầu hết các sản phẩm công nghiệp của EU có nguy cơ làm xói mòn khả năng cạnh tranh của họ.
Gánh nặng chi phí bổ sung này có thể khiến các nhà chuyển đổi ngại tích trữ nguyên liệu hạt nhựa trong ngắn hạn, do chi phí xuất khẩu tăng có thể làm giảm lợi nhuận hoặc khiến người tiêu dùng Mỹ chuyển hướng sang nguồn cung khác. Vì vậy, mặc dù hàng hóa PE của Mỹ vẫn được phép vào EU với mức thuế 6,5% thông thường, bối cảnh thương mại chung có thể vẫn sẽ hạn chế nhu cầu nhập khẩu. Kết hợp với chi phí sản xuất vốn đã cao tại châu Âu, rào cản xuất khẩu hàng hóa thành phẩm có thể tiếp tục làm trầm trọng thêm khó khăn của các nhà sản xuất nội địa.
Về lâu dài, động lực này có thể chỉ đẩy nhanh quá trình phi công nghiệp hóa đang diễn ra ở châu Âu, đặc biệt là trong lĩnh vực hóa chất hàng hóa, nơi chịu sự cạnh tranh toàn cầu gay gắt nhất – làm gia tăng sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu.
Được viết bởi Manolya Tufan – mtufan@chemorbis.com
